Nazywany twórcą architektury jutra, papieżem modernizmu, człowiekiem wyprzedzającym swoje czasy. Niezwykły wizjoner, architekt, urbanista, malarz i rzeźbiarz. Mimo iż nie skończył żadnej szkoły, stworzył nowy kierunek w malarstwie, dokonał architektonicznej rewolucji i napisał 50 książek. Le Corbusier, a właściwie Charles-Édouard Jeanneret-Gris, francuz szwajcarskiego pochodzenia należał do pierwszej generacji tzw. Międzynarodowej Szkoły Architektury.

Prace artysty w Pawilonie Le Corbusiera w Szwajcarii
Prace artysty w Pawilonie Le Corbusiera w Szwajcarii

Młodość w Szwajcarii

Charles-Édouard urodził się w 1887 roku w Szwajcarii. Jego ojciec, zegarmistrz, posiadał zakład w La Chaux-de-Fonds, który był centrum produkcyjnym dla wysokiej klasy szwajcarskich zegarków. Matka artysty była pianistką. W młodości Charles-Édouard pracował w zakładzie grawerskim stryja. Praca ta skłoniła artystę do nauki grawerowania i cyzelunku w szkole artystycznej, jednak nauczyciel, widząc talent Charlesa-Édouarda, zachęcił go do studiowania architektury.

Charles-Édouard rozpoczął naukę w 1900 roku. Tworzył pod wpływem secesji oraz angielskiego ruchu Arts and Crafts. W 1907 wraz z René Chapallazem zakończył budowę swojego pierwszego budynku - bogato zdobionej willi dla grawera. Po skończonym projekcie udał się w pierwszą podróż studyjną przez Włochy, Austro-Węgry i Francję. W Paryżu poznał tajniki konstrukcji żelbetowej. A poza tym - zakochał się w mieście!

Narodziny Le Corbusiera

Le Corbusier

W wieku 29 lat Charles-Édouard przeprowadził się na stałe do Paryża, gdzie otworzył własną pracownię architektoniczną. Dwa lata później, w 1919 roku zaczął wydawać gazetę artystyczną Ésprit Nouveau (Nowy duch), w której pisał pod pseudonimem Le Corbusier. Czasami zdarzało się, że dorysowywał czarnego kruka do podpisu, ponieważ Le Corbusier jest zbliżone do francuskiego słowa kruk - le corbeau.

Le Corbusier to również nazwisko dziadka artysty, który przyjmując je, starał się odzwierciedlić własną teorię, że każdy ma prawo wymyślić siebie na nowo. W tamtych latach przyjmowanie nowego nazwiska było w Paryżu szczególnie modne.

Puryzm - nowy kierunek w malarstwie

Le Corbusier szybko wszedł do świata awangardowych środowisk artystycznych. Spotkał tam Amédée Ozenfante’a (francuski malarz i teoretyk sztuki), który namawiał artystę do malowania. Obaj myśleli podobnie o kubizmie - jako irracjonalnym i zbyt romantycznym kierunku, a wówczas kubizm cieszył się ogromną popularnością.

Artyści opublikowali w 1918 r. książkę „Après le cubisme”, („Po kubizmie”), która była swoistym manifestem przeciwko kubizmowi; jednocześnie malarze otworzyli wystawę malarstwa purystycznego. Te wydarzenia dały początek nowemu kierunkowi w malarstwie - puryzmowi będącego połączeniem czystej formy i porządkującej wizji rzeczywistości.

Puryzm nawiązywał do neoplastycyzmu i konstruktywizmu. W puryzmie stosowana była pastelowa paleta barw i płaskie, geometryczne formy. Kierunek często nazywany sztuką o rygorystycznej dyscyplinie form. Le Corbusier przenosił jego założenia również na swoje dzieła architektoniczne.

Pawilon Le Corbusiera w Szwajcarii

Dom - maszyna do życia

Artykuły i postulaty Le Corbusiera na temat architektury zapoczątkowały nową falę projektowania - funkcjonalizm. Architekt twierdził, że domy powinny spełniać wymogi przemysłu. Zaprojektował dwa typy mieszkań „Maison Monol” i „Maison Citrohan”, które sam nazywał „maszynami do życia”.

Le Corbusier przewidział budowę domów z prefabrykatów, naśladujących produkcję samochodów na taśmie produkcyjnej. Jego projekt „Maison Citrohan” przedstawiał takie rozwiązania jak filary wspierające (które podnoszą dom nad ziemię), taras na dachu, czy otwarty plan podłogi. Ważnym elementem były pionowe wysokie okna, które miały zapewniać maksymalizację naturalnego światła wpadającego do wewnątrz. Wnętrza Le Corbusiera odznaczał wysoki kontrast między otwartą strefą mieszkalną a zamkniętą sypialnią typu studio.

Le Corbusier określił 5 zasad współczesnej architektury: wolny plan, wstęgowe okna, płaski dach lub ogród na dachu, wolna fasada, uniesienie budynku na słupach (jak np. w przypadku Villi Savoye).

krzesło, Pawilon Le Corbusiera w Szwajcarii
Pawilon Le Corbusiera w Szwajcarii

Pawilon Le Corbusiera w Szwajcarii

Strukturalne miasta

Le Corbusier do projektów zawsze dorysowywał parki, ogrody, czy skupiska drapaczy chmur, co później okazało się projektowaniem urbanistycznym współczesności. Projektowanie strukturalne, które stosował stało się rzeczywistością w latach 1925-1926, kiedy to powstało zaprojektowane przez Le Corbusiera miasto robotnicze, składające się z 40 domów mieszkalnych w typie Maison Citrohan.

Pawilon Le Corbusiera w Szwajcarii

Pawilon Le Corbusiera w Szwajcarii

Pawilon Le Corbusiera w Szwajcarii

Promieniste miasto

W latach 30. XX wieku Le Corbusier postanowił przeformułować swoje teorie urbanistyczne, czego efektem było zaprojektowanie Promienistego Miasta. Ułożenie i wielkość mieszkań odpowiadały wielkości danej rodziny, a nie jej statusowi ekonomicznemu. Le Corbusier marzył o oczyszczeniu miasta za pomocą spokojnej i potężnej architektury. Tworzył miasta ze stali, szkła, żelbetu, które w odbiorze często zmieniały postrzeganie pleneru.

Pawilon Le Corbusiera w Szwajcarii

Pawilon Le Corbusiera w Szwajcarii

Narcyz, wariat i geniusz

Mimo swoich wybitnych dzieł, przez wielu Le Corbusier był uważany za szaleńca. Często nazywany narcyzem, który nie potrafił przyznać się do błędu. Każdą, nawet konstruktywną, uwagę traktował jak osobisty przytyk. Potrafił upominać klientów i współpracowników, że meble czy obrazy we wnętrzach są niezgodne z jego wizją, nawet wtedy, kiedy zgłaszane były wady konstrukcyjne zaprojektowanego przez niego budynku.

Le Corbusier

Był człowiekiem budzącym skrajne emocje. Ludzie kochali go i nienawidzili jednocześnie. Nie można jednak zaprzeczyć, że jego geniusz zmodernizował podejście do architektury, urbanistyki i malarstwa, a także odcisnął ślad na pozostałych dziedzinach szeroko pojętej sztuki. Był człowiekiem, który posiadał niezłomną wiarę we własną wizję.